ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

Κάθε χρόνο, η εγχείρηση καταρράκτη επιτρέπει σε εκατομμύρια ανθρώπους να ανακτήσουν την όρασή τους. Αυτή η χειρουργική διαδικασία διεξάγεται από την αρχαιότητα, αλλά έχει υποστεί σημαντικά προηγμένες εξελίξεις τα τελευταία πενήντα χρόνια προκειμένου να γίνει μια σύγχρονη και αποτελεσματική επέμβαση. Η λέξη «καταρράκτης» προέρχεται από την ελληνική λέξη «υδατόπτωση», διότι πριν από το 1700, οι άνθρωποι πίστευαν ότι ο καταρράκτης αποτελούσε ένα “αδιαφανές υλικό που ρέει, όπως ένας καταρράκτης, μέσα στο μάτι.” Η θόλωση του κανονικού “διαφανή κρυσταλλικού φακού στο εσωτερικό του ματιού (που κρατιέται στη θέση του από χιλιάδες πλέγματα που ονομάζονται ζωνοειδείς ίνες) είναι αποτέλεσμα της γήρανσης, τραυματισμού, ακτινοβολίας, τοξικών χημικών ουσιών ή φαρμάκων κλπ.” Στην αρχαιότητα, ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. πραγματοποιήθηκε η πρώτη μορφή εγχείρησης του καταρράκτη, γνωστή ως “θεραπεία του καταρράκτη”. Αυτή η μέθοδος αποτελούσε την μετατόπιση του καταρρακτικού φακού, απομακρύνοντας τον από την κόρη του ματιού και τοποθετώντας τον εντός της υαλοειδικής κοιλότητας. Δυστυχώς, λόγω της έλλειψης διορθωτικών φακών, οι εικόνες εξακολουθούσαν να φαίνονται θολές για τον ασθενή. Ανασκαφές σε χώρες όπως το Ιράν, η Ελλάδα και η Αίγυπτος, επέτρεψαν στους επιστήμονες να ανακαλύψουν τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι ιατροί κατά την εκτέλεση χειρουργικών επεμβάσεων καταρράκτη. Έχει αποκαλυφθεί ότι ήδη από το 29 μ.Χ., χρησιμοποιήθηκε μια μέθοδος που ονομαζόταν κερματισμός. Αυτή η διαδικασία έκοβε τον καταρράκτη σε πολλαπλά σωματίδια, επιτρέποντάς τους να απορροφηθούν εύκολα από τον οργανισμό.

Η μέθοδος χειρουργικής επέμβασης καταρράκτη όπου ο καταρράκτης έχει αφαιρεθεί στην πραγματικότητα παρουσιάστηκε το 1748 από τον Jacques Daniel στο Παρίσι. Σε αυτή τη μορφή χειρουργικής επέμβασης, ο φακός απομακρύνεται εκτός οφθαλμού, ωστόσο εντός οφθαλμού παραμένει μέρος του εξωτερικού περιβλήματος. Λίγο αργότερα, ο Samuel Sharp από το Λονδίνο ανέπτυξε μια στρατηγική για να εξαγάγει ολόκληρο τον φακό μέσω μιας τομής τοποθετώντας πίεση με τον αντίχειρά του. Εργαλεία για να πιάσουν το φακό, όπως οι λαβίδες και οι βεντούζες, αναπτύχθηκαν το 1902. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και του 1960, οι τεχνικές της εγχείρησης καταρράκτη συνέχισαν να βελτιώνονται σημαντικά. Αν και η χειρουργική επέμβαση είχε διαδεδομένη επιτυχία, η διαδικασία δεν παρείχε ακόμα στον ασθενή τον φακό που είναι απαραίτητος για να εστιάσει μια εικόνα στον αμφιβληστροειδή. Μια τεράστια σημαντική πρόοδος έλαβε χώρα στη δεκαετία του 1940 στην Αγγλία, όταν ο Harold Ridley δημιούργησε τον ενδοφακό. Ο ενδοφακός (IOL) είναι ένας μακράς διαρκείας πλαστικός φακός που τοποθετείται στο εσωτερικό του ματιού ως υποκατάστατο του κρυσταλλικού φακού. Πρόσφατα, υπήρξε ταχεία ανάπτυξη ιδεών, πόρων και μεθόδων τοποθέτησης ενδοφακών, θεωρώντας τους την ασφαλή και ρεαλιστική λύση για την αποκατάσταση της όρασης μετά από χειρουργική επέμβαση. Στο μέλλον, οι γιατροί ελπίζουν να μειώσουν σημαντικά τη συχνότητα του καταρράκτη λόγω της αναπτυσσόμενης πληροφόρησης σχετικά με “τις τοξικές χημικές ουσίες, τα φάρμακα που προκαλούν καταρράκτη και την επιβλαβή ακτινοβολία.” Οι αξιοσημείωτες μέθοδοι και τα εργαλεία που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του παρελθόντος, έχουν βελτιωθεί και τελειοποιηθεί εξαιρετικά, επιτρέποντας έτσι σήμερα μια ασφαλή και αποτελεσματική επέμβαση για την πλήρη αποκατάσταση της όρασης μετά από μια επιτυχημένη εγχείρηση καταρράκτη.